Bạn cảm nhận gì về người Nhật? Bạn đã biết gì về họ? Họ có thân thiện, có vui vẻ, hay có quá khó tính không? Tôi đã luôn tự hỏi về những điều đó ngày mới chuẩn bị bước lên con đường du học Nhật Bản, cũng như trong những ngày đầu tới với đất nước này. Với bản thân tôi, những cảm nhận về con người Nhật Bản thật sự đặc biệt và hoàn toàn khác so với những gì tôi nghĩ trước khi được học tập và làm việc tại đất nước này.
Trước khi du học Nhật, có lẽ với hầu hết mọi người thì một mong muốn chung là sẽ có một công việc dễ thích ứng, mức thu nhập tương đối khá và tất nhiên cần thời gian đủ để học tập ở trường cũng như học hỏi về môi trường sống và làm việc. Những ngày đầu đó tôi chưa bao giờ có suy nghĩ rằng mình sẽ làm quen với người Nhật hay nói chính xác hơn là tìm một người Nhật làm bạn của mình. Trong suy nghĩ của tôi ngày đó, người Nhật rất khó tính và không hề dễ gần, trong khi bản thân tiếng Nhật của mình lại chưa tốt nên tốt nhất có lẽ cũng không cần thiết chơi nhiều với người Nhật làm gì, mấy anh em Việt Nam sống với nhau là vui vẻ rồi. Đến nhật khoảng 2 tháng thì nỗi buồn về nỗi nhớ nhà rất nhiềukhi mà sự quan tâm của bố mẹ, người thân trong gia đình đã trở nên quá xa. Nhiều lúc, tôi thực sự thấy nhớ nhà, nỗi nhớ của một cậu thanh niên lần đầu đi xa, chỉ muốn về với quê hương. Bạn bè mỗi người cũng có những vấn đề và những nỗi buồn riêng nên nhiều lúc thực sự khó giúp được nhau. Nhưng cũng chính những ngày đó, khi đã một thời gian gặp gỡ và tiếp xúc, tôi đã cảm nhận được sự cởi mở và nồng hậu của những con người Nhật Bản từ những giao tiếp hàng ngày cho tới cách họ đối xử và giúp đỡ những người còn bỡ ngỡ như tôi ngày đó ra sao.
Trên lớp, mỗi khi có những bài khó mà tôi không hiểu tôi đều có thể hỏi giáo viên và các thầy cô luôn sẵn lòng giảng lại dễ hiểu hơn, chi tiết hơn từng chỗ, cũng như đưa ra những lời khuyên phù hợp nhất để giúp người mới học có thể tiếp cận kiến thức một cách dễ dàng nhất. Phải nói thật rằng sự tận tình này không có ở nhiều thầy cô tôi từng học khi ở Việt Nam. Chính nhờ những chỉ bảo tận tình và cởi mở này mà sau một thời gian ngắn tôi đã bắt đầu có nhiều tiến bộ trong việc học. Không chỉ vậy, hàng ngày ngay cả việc đi lại của chúng tôi cũng được các thầy cô sẵn sàng quan tâm và giúp đỡ. Tôi còn nhớ nhiều ngày mưa gió chúng tôi còn được cô giáo đưa xe tới tận nơi đón tới trường. So với những ngày đầu đến Nhật chỉ có nỗi nhớ nhà, thiếu thốn tình cảm gia đình, bạn bèthì nay được sống trong sự quan tâm, giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô giáo và cả nhà trường thì tôi đã thực sự cảm thấy thoải mái và yên lòng cố gắng cho sự nghiệp học tập và làm việc. Sự quan tâm của bố mẹ là trên hết, tuy nhiên với những gì tôi nhận được từ giáo viên của tôi thì tôi cũng đã thực sự vui và biết mình cần cố gắng nhiều hơn nữa.
Ba năm ở Nhật, tôi đã học được rất nhiều điều từ môi trường giáo dục và các thầy cô nơi đây. Ngày còn ở Việt Nam, còn ít tuổi, tôi cũng như đa số các bạn trẻ luôn được sự quan tâm và chăm sóc tận tình của cha mẹ. Những tình cảm quý giá và thiêng liêng đó chẳng bao giờ chúng ta có thể quên. Thế những chính sự chăm sóc tận tình đó đôi khi khiến chúng ta trở nên thụ động, không chỉ trong cuộc sống mà còn ngay trong học tập. Nhưng ở Nhật Bản, mô hình giáo dục rất tiến bộ dù mang lại những tình cảm ấm áp và sự quan tâm nhiệt thành nhưng cũng rèn luyện cho những du học sinh như tôi khả năng thích ứng với cuộc sống, với mọi môi trường, tự thích ứng để thu nhận được tri thức, loại bỏ nhiều điểm yếu vốn có và hoàn thiện mình hơn. Có lẽ phần nào chính những điều tuyệt diệu mà tôi nhận được từ môi trường giáo dục này đã mang đến cho tôi thêm cảm hứng và động lực để ngày về Việt Nam tôi cũng quyết định trở thành một thầy giáo tiếng Nhật như hiện nay.
Ngoài thời gian đi học, cũng như những du học sinh khác, tôi dành khoảng thời gian phù hợp để đi làm với mục tiêu có thu nhập đủ để tối thiểu là tự trang trải học phí và các chi phí sinh hoạt cơ bản tại Nhật Bản. Và chắc chắn là cũng như tất cả các bạn, tôi cũng tự đặt ra cho mình câu hỏi rằng liệu làm việc ở Nhật có khó không, có quá vất vả và cực khổ không, hay người Nhật có sẵn sàng hợp tác với du học sinh Việt Nam hay không. Với thời gian làm việc tại Nhật Bản, tôi có thể khẳng định rằng bạn đừng lo gì cả. Người Nhật rất cởi mở, không hề có phân biệt đối xử với người nước ngoài. Ngược lại, dù bạn làm ở một công ty sản xuất, kinh doanh hay một quán ăn, bạn còn được quan tâm và chỉ dẫn rất tận tình để bạn nhanh chóng thích ứng và hoàn thành tốt công việc. Và tôi cũng muốn nói với bạn điều này: Tin tôi đi, làm việc tại Nhật Bản mang lại nhiều giá trị cho bạn hơn là bạn từng tưởng!
Sau một thời gian làm việc với sự hỗ trợ nhiệt tình của những người bạn Nhật Bản, tôi đã học hỏi được rất rất nhiều điều từ phong cách làm việc đến những kĩ năng trong công việc và đặc biệt vốn tiếng Nhật của tôi đã cải thiện rất đáng kể. Sự cải thiện trình độ tiếng Nhật của tôi ngoài nhờ những giờ học ở trường còn phải kể đến sự cởi mở trong giao tiếp của thầy cô, bạn bè và cả các cấp trên, đồng nghiệp. Chính sự cởi mở và tận tâm khiến tôi bỏ hẳn được sự ngần ngại trong tiếp xúc và trò chuyện, và điều đó là cơ sở quan trọng để nâng cao trình độ tiếng Nhật – một ngôn ngữ đã gắn bó với tôi đến tận ngày nay khi tôi đứng trên bục giảng. Trong khi đó, về thu nhập cá nhân, sau một thời gian thích nghi với công việc, tôi đã có thu nhập đủ để cuộc sống trở nên khá dễ dàng, và thậm chí tôi còn có thể tự hào khoe rằng tôi đã hỗ trợ gia đình phần nào để em trai của tôi cũng đã lên đường đi sang du học Nhật Bản như tôi.
Có một kỷ niệm về con người Nhật Bản mà tôi không thể nào quên. Tối đó, em trai tôi muốn tới thăm tôi. Tôi khá bận rộn với công việc nên đành hướng dẫn em tôi ra ga đi tàu. Biết cậu em mình ngày đó mới sang, chưa có kinh nghiệm và tiếng Nhật cũng chưa tốt nên tôi đã cố gắng hết sức để hướng dẫn đường đi và cứ khoảng một giờ lại nhắn tin hỏi xem em đã tới đâu. Thế nhưng cuối cùng vì còn quá bỡ ngỡ, cậu em tôi vẫn bị lỡ tàu và không biết giải quyết ra sao. Là người anh, tôi cũng vô cùng lo lắng. Lúc đó tôi chỉ còn một cách là gọi và bảo em trai tôi đưa điện thoại cho nhân viên nhà ga để tôi có thể trực tiếp nhờ giúp đỡ. Qua điện thoại, tôi cảm nhận được sự nhiệt tình phần nào của người nhân viên này. Lúc đó đã khoảng 11 giờ đêm, không biết làm sao nên tôi gọi liều đến nhà một bác người Nhật cùng chỗ làm – một điều mà đến tận bây giờ vẫn thấy là thật vô ý và làm phiền người khác. Thế nhưng bác vẫn tới chỉ sau ít phút và đưa tôi tới ga. Đợi ít phút chưa thấy tàu tới, tôi bảo bác cứ về trước rồi anh em chúng tôi có thể gọi taxi, nhưng bác nói ngay: “Bác đợi em cháu đến rồi còn đưa về nữa, đi taxi làm gì có tiền. Mà vợ bác cũng ở nhà đợi cơm 2 đứa rồi”. Tôi áy náy lắm nhưng không sao “đuổi” bác về được. 11 giờ 30 tối em tôi mới tới, và khi chúng tôi về nhà bác người Nhật, mâm cơm vẫn ở đó đợi chúng tôi. Chưa hết cảm động vì tấm lòng của bác, thì tôi lại được em trai cho biết rằng vì người nhân viên đường sắt mà tôi đã nói chuyện không biết giải thích ra sao cho em tôi hiểu nên đã chủ động sắp xếp công việc để đưa em tôi tới đúng ga có thể tới được chỗ tôi. Câu chuyện tối hôm đó, tôi chẳng bao giờ có thể quên. Nước Nhật quả thật không chỉ giàu có và văn minh, mà những con người của xứ sở này cũng thân thiện, gần gũi và ấm áp biết bao…
Tôi chắc chắn rằng câu chuyện của tôi không phải chỉ là một câu chuyện, nó chính là những gì mà bạn sẽ tìm thấy khi tới với Nhật Bản. Du học Nhật Bản là lựa chọn sáng suốt mà tôi đã có được, và tôi xin chúc mừng tất cả các bạn khi đã có lựa chọn như tôi. Mang theo những hoài bão và ước mơ, các bạn hãy cố gắng học tốt và bên cạnh đó đừng ngần ngại hoà mình vào giữa người Nhật. Bạn sẽ trưởng thành hơn và sẽ học được nhiều điều đáng quí.
Bạn đã sẵn sàng chưa?
Trịnh Đình Tài
Trưởng phòng Đào tạo HAVICO
